🪩 Küre
Las Vegas'ın yeni eğlence mekânı Sphere (Küre) kapılarını U2 konseriyle açtı. 2,3 milyar dolara mal olduğu söylenen Sphere, dünyanın en büyük LED ekranına sahip ilk küre yapısı.
4 Ekim Çarşamba’dan merhaba. Bir yoga dersinde insanların, senin öldüğünü düşünecek kadar rahatladığını hayal et. Birkaç hafta önce Lincolnshire'daki Chapel St Leonards'ta bir yoga dersinde olan tam da buydu. Birkaç kişinin, loş bir odada hareketsiz bedenler gördükten sonra panik içinde durumu polise bildirmesi üzerine bir yoga dersi, toplu katliam ritüeli sanıldı. Bir cüppeyle öğrencilerin arasında dolaşan yoga öğretmeni, "Üzerlerinde battaniyelerle uzanıyorlar, gözleri kapalı. İçerisi çok karanlık. Mumlarım vardı ve ben de davul çalarak etrafta dolaşıyordum” ifadelerini kullandı. Yoga derslerinin sonunda uyuyakalanlardan mısın?
Sana da bu hafta elindeki işler bitmeyecek gibi geliyorsa, güne başlarken motivasyonunu artıracağını düşündüğümüz bir çalma listesi önerimiz var: It's a New Dawn, It's a New Day
İyi yolculuklar,
Bahar ve Güneş
Küre
ABC
Las Vegas'ın yeni eğlence mekânı Sphere (Küre) kapılarını U2 konseriyle açtı. 2,3 milyar dolara mal olduğu söylenen söz konusu küre, dünyanın en büyük LED ekranına sahip ilk küre yapısı ve “sürükleyici” merkezi olarak tanımlanıyor.
Peki “sürükleyici” de ne demek? İngilizce’de immersive (sürükleyici) olarak geçen destinasyon, sanal gerçekliğe dalarak fiziksel olmayan bir dünyada fiziksel olarak var olmanın algısını yaratıyor. Görüntüler, sesler veya farklı duyular için uyaranlarla çevrelenerek yaratılan bu algı, izleyeni alıp götüren bir ortam sağlıyor.
Detay var mı? Sphere, 2020'de açılan yaklaşık 1,9 milyar dolarlık, 65 bin kişilik Allegiant Stadyumu spor tesisini gölgede bırakan şehrin en pahalı eğlence mekânı konumunda. Kürenin tüm sahnesini saran LED ekranın 268 milyon piksele sahip olduğu belirtiliyor. Mekânın, içerideki her bir koltuk için "kristal netliğinde" çok katmanlı 160 bin adet ses sistemi sunacak binlerce hoparlörle donatıldığı aktarılıyor. Mekânda Aura adlı beş etkileşimli insansı robot da dahil olmak üzere bir dizi teknolojik odak da bulunuyor. Kürede U2 konserine gidenler oradaki tecrübeyi, “bir uzay gemisinde olmak gibi” diye ifade ediyor.
İlk Yardımda Eşitsizlik
Health
ABD ve Kanada'da yapılan yeni bir araştırmaya göre, kalbi duran hastaların yalnızca yarısı, bu duruma tanık olan kişilerden hayat kurtarıcı destek alıyor. Araştırmacılar ayrıca kadınlara, erkeklerden daha az yardım edildiğini ortaya koyuyor.
Devam et: Montreal Kalp Enstitüsü araştırma merkezinden bir ekip, 2005-2015 yılları arasında ABD veya Kanada'da hastane dışında "kardiyovasküler arrest" (kalbin pompalama işlevini yerine getirmeme durumu) geçiren 39 bin 391 hastanın verilerini inceledi. Veriler, hastaların sadece %54'üne orada bulunan bir kişi tarafından destek uygulandığını işaret ederken vakaların %55’inde, ilk yardım alanların erkekler olduğu görüldü. Kamuya açık alanda meydana gelen vakalarda söz konusu cinsiyet farkının derinleştiğine dikkat çekiliyor. Araştırma, sokak ortasına yığılıp kalan bir kadının ilk yardım alma şansının %61, erkeklerinse %68 olduğunu gösteriyor.
Peki neden? Acil tıp doktoru olan ve araştırmayı yürüten ekipte yer alan Alexis Cournoyer, kadınların yardım alma ihtimalinin neden daha düşük olduğunu sadece tahmin edebiliyor. Courneyor’a göre insanlar, kadınlara dokunmaktan ya da onları incitmekten korkuyor olabilir. Ayrıca bir kadının kalp krizi geçirme ihtimalinin daha düşük olduğu düşünülebilir.
İlk yardımın önemi: İlk Yardım Merkezi Müdürü Zehra Yıldız Çevirgen, ilk yardımda kritik sürenin ilk 5 dakika olduğuna dikkat çekerek bu süre içinde ilk yardım uygulanan yaralıların hayatta kalma şansının arttığını belirtiyor. Çevirgen, “Solunum ve dolaşım durduğunda, 5 dakika içinde müdahale edilmez ise kişi geri dönüşümsüz sürece girebiliyor. Yani oksijenlenemeyen dokular ve hücreler yavaş yavaş ölmeye başlıyor. Olay yerine ambulansın teknik olarak 5 dakikada gelmesi mümkün olamayacağına göre, ambulans gelene kadarki sürede ilk yardımcılar, hasta veya yaralının hayata tutunmasını sağlayabiliyorlar...” ifadelerini kullanıyor.
Bitirirken: Cinsiyet farkının belirginleştiği tek alan ilk yardım değil. Bugüne kadar fark etmemiş olabilirsin ama eğer ofiste çalışırken klimalar seni üşütüyorsa ya da akıllı telefonunla mesajlaşırken elin acıyorsa hepsinin bir nedeni var. Hatta tek bir nedeni var. Planör’ün gurur duymayarak sunduğu buradaki videosuyla konuyu daha fazla inceleyebilirsin. #erkeklerindünyasındakadınolmak
Amazonlar ve Kuraklık
Yeşil Gazete
Brezilya Amazonları'nı etkisi altına alan tarihi kuraklık nedeniyle su sıcaklığının 39 dereceye çıktığı Tefe Gölü'nde, son bir haftada 100’den fazla yunusun ölü bulunduğu bildirildi. Brezilya Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bakanlığı’nın finanse ettiği Mamiraua Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, durumun “olağandışı” olduğu vurgulandı.
Kuş bakışı: Sadece yunuslar değil, bölgedeki diğer birçok tür de kuraklıktan etkileniyor. Amazon yağmur ormanlarından geçen bazı nehirlerin, kötüleşen kuraklığın su seviyelerinin düşmesine yol açması nedeniyle ölü balıklarla dolduğu bildirildi. Amazon Nehri'nde geçen iki hafta boyunca her gün su seviyesinin 30 santimetre azaldığı tespit edildi. Yetkililer, ölü balıkların çürümesi ve su kaynaklarını kirletmesi nedeniyle şimdiden 110 binden fazla kişinin bu durumdan etkilendiğini söylüyor. Yetkililer ayrıca kuraklığın, Amazon'da 500 bin kadar insanı etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
Bitirirken: Amazon'da devam eden eşi benzeri görülmemiş bu kuraklığa yanıt olarak Brezilya hükümeti, yakın zamanda bir görev gücü kurdu. Su krizi yaşayan bölge giderek genişlerken, kuraklığın ekim ayında yoğunlaşması bekleniyor.
Hafıza Merkezi
Tarih 2 Temmuz 1993. Pir Sultan Abdal Şenlikleri için çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü 51 kişilik grup Sivas’a geldi. Çıkan olaylar sonucunda yazar ve sanatçılardan oluşan 33 kişi Sivas’ta kaldığı otelde canice yakılarak öldürüldü.
Biliyor muydun? Madımak’ta katledilen 33 canı onurlandırmak, onların hikayelerini daha iyi anlamak için sanal bir müze, bir hafıza merkezi kuruldu. Fotoğraflar, videolar ve alıntıların bulunduğu sanal müzeyi buradan ziyaret edebilir, müzenin X (Twitter) hesabına da şuradan ulaşabilirsin.
Polonya'da büyük bir muhalefet mitingi düzenlendi. Polonya'nın AB içindeki geleceğini belirleyeceği düşünülen seçimlere iki hafta kala, iktidardaki milliyetçi PiS partisinin politikalarına karşı yüz binlerce kişi bir araya geldi.
İstanbul Sözleşmesi, 27 üye ülkeden oluşan Avrupa Birliği'nde yürürlüğe girdi. Herkes gider Mersin'e biz gideriz tersine.
14 Ekim 2022’de Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait Amasra İşletmesi’nde 43 madencinin hayatını kaybettiği patlamaya ilişkin bilirkişi raporu, TKK’nın %100 kusurlu olduğuna ve olayın meydana gelmesinde “kaçınılmazlık faktörünün bulunmadığına” dikkat çekti.
Nobel Tıp Ödülü, bazı COVID-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisini geliştiren bilim insanları Katalin Kariko ve Drew Weissman'a verildi.
Yapılan araştırmalar Türkiye’deki buğday çeşitliliğinin, 1930’dan bu yana %92’sinin kaybolduğuna işaret etti.
Hayvan hakları aktivistleri, hayvanları koruma konusunda farkındalık yaratmak için 8 Ekim Pazar günü Kadıköy'de bir araya geleceğini duyurdu.
Bilmende fayda var: Bugün 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü.
İklim aktivistleri Paris’teki Louis Vuitton mağazasını vergi kaçırdığı ve üretim süreçlerinde doğaya zarar verdiği gerekçesiyle turuncuya boyadı.
İBB, 100 gün boyunca Yerebatan Sarnıcı, Şerefiye Sarnıcı, Miniatürk ve Panorama 1453 Tarih Müzesi'nin sabah 11:00'e kadar ücretsiz ziyaret edilebileceğini duyurdu.