🕵️♀️ Dedektif
Nobel Ekonomi Ödülü 54 yıllık tarihinde üçüncü kez bir kadına verildi. Claudia Goldin, Nobel tarihinde bu onuru alan üçüncü kadın ve bunu bireysel olarak alan ilk kadın oldu.
11 Ekim Çarşamba’dan merhaba. Müzisyenlerin huzurevi Casa Verdi’ye hoş geldin! 1899’da besteci Guiseppe Verdi tarafından kurulan Casa Verdi sadece müzisyenlerin konaklayabildiği bir huzurevi. Söz konusu evi yaşlılığında yoksullukla mücadele etmek zorunda kalan birçok müzisyen gördüğü için kuran Verdi’nin vizyonu, müzisyenlere hayatlarının son dönemlerinde de onurlu bir yaşam biçimi sunmak. 🫶
Konu yaştan açılmışken, seni Yasmin ile tanıştırmak istiyoruz. Yasmin 20’li yaşlarında olanlar ve kendini 20’lik gibi hissedenler için üretiyor. Yasmin’in bebeği 20’lik bülten aslında çevrim içi bir rakı sofrası. “Ben n'apıyorum ya” diye soranlardan oluşan bülten, gençliğin nabzını tutuyor ve onlara bir ses veriyor. ❤️
Biz de bugünün çalma listesi önerisini Yasmin’e bıraktık. Sen 20’likken ne dinliyordun/dinliyorsun? 20’lik Yasmin’in önerisi: Slow Morning
Keyifli okumalar,
Bahar ve Güneş
Dedektif Goldin
LAUREN OWENS LAMBERT/AFP, Goldin ve köpeği Pika
Nobel Ekonomi Ödülü 54 yıllık tarihinde üçüncü kez bir kadına verildi. Claudia Goldin, Nobel tarihinde bu onuru alan üçüncü kadın ve bunu bireysel olarak alan ilk kadın oldu. Ödül, Goldin’in cinsiyetler arası maaş eşitsizliğini incelediği, maaş eşitsizliğinin kaynağını açıkladığı ve değişimin nedenlerini ortaya koyduğu çalışmaları nedeniyle verildi.
Devam et: Akademi, Goldin’in kadınların kazançları ve istihdam piyasası arasındaki ilişkiye dair yüzyıllara yayılan ilk çalışmayı yaptığını vurgularken ödülün Godin’e "kadın işgücü piyasası sonuçlarına ilişkin var olan anlayışı ilerlettiği için" verildiği ifade edildi. Komite üyesi Randi Hjalmarsson, bir “dedektif” olarak tanımladığı Goldin’in, “çok sayıda kişinin, tarihçinin veri olmadığını düşünerek araştırmaktan kaçındığı bir konuya” eğildiğini aktardı.
Kuş bakışı: Veriler istihdam piyasasına kadınların %50’sinin, erkeklerin %80’inin katıldığına işaret ederken kadınların çok daha az kazandığı gibi kariyer basamaklarını çıkmakta da zorlandığı belirtildi. Goldin'in çığır açan araştırması, cinsiyetler arası ücret farkının büyük ölçüde ilk çocuğun doğumuyla örtüştüğünü ortaya çıkardı. Goldin’in çalışmaları kadınların kariyerlerinin evlilik ve annelik nedeniyle nasıl raydan çıkabileceğini gösterdi. Goldin, "Çift eşitliğine de sahip olana kadar asla cinsiyet eşitliğine sahip olamayacağız" ifadelerini kullanıyor.
Bitirirken: Goldin’in araştırırken köpeği Pika’ya ve Goldin’in onun için tuttuğu günlüğe denk geldik. Goldin’in muhteşemliği tartışılmaz ama Pika’ya da hayran olmadık değil.
İnsan Korkusu
Unsplash
Bir araştırmaya göre, Afrika savanasında yaşayan memeliler, aslan hırlamalarından daha çok insan seslerinden korkuyor. Çalışmanın ortak yazarı Michael Clinchy, "İnsan korkusu kökleşmiş ve yaygın" diyor. Clinchy, "Aslanlar gezegendeki grup halinde avlanan en büyük kara yırtıcısıdır ve bu nedenle en korkuncu sayılır. Bu yüzden, insanların insan olmayan en korkunç yırtıcıdan daha korkutucu olup olmadığını öğrenmek için insanlarla aslanların yarattığı korkuyu karşılaştırıyoruz" dedi.
Araştırma yöntemi: Araştırmada, dünyanın kalan en büyük aslan popülasyonlarından birine ev sahipliği yapan Güney Afrika'daki Büyük Kruger Ulusal Parkı'nda yaşayan memelilerin, diğer hayvanların seslerine nasıl tepki verdikleri değerlendirildi. Araştırmacılar, 19 farklı memeli türünün insan sesleri, aslan sesleri, havlayan köpekler ve silah seslerini içeren bir dizi ses kaydına nasıl tepki verdiğini gözlemledi. Bilim insanları, köpek ve silah seslerinin insanların avlanmasını temsil ettiğini, aslan seslerinin de bölgedeki en büyük yırtıcının varlığına işaret ettiğini söyledi. Araştırmacılar, parktaki su birikintilerinden su içmeye gelen tüm hayvanların seslerini kaydetmek için bir fotokapanı ve hoparlörü bir araya getiren özel su geçirmez sistemler kullandı. Çalışmada, zürafalar, leoparlar, sırtlanlar, zebralar, yaban domuzu, impala, filler ve gergedanlar da dahil olmak üzere türlerin yaklaşık %95'inin, aslanlara kıyasla insanlara tepki olarak daha sık koştuğu veya su birikintilerini daha hızlı terk ettiği belirtildi.
Küçülen Mont Blanc
AFP
Fransız araştırmacılar, Batı Avrupa'nın en yüksek zirvesi Mont Blanc'ın son iki yılda iki metreden fazla küçüldüğünü söylüyor.
Detay lütfen: Eylül 2023'te 4805,59 metre olarak ölçülen zirvenin yüksekliği 2021'deki bir önceki ölçümden 2,22 metre daha düşük çıktı. Araştırma ekibinin lideri Jean des Garets, Chamonix'te düzenlenen basın toplantısında, bu yıl ölçülen farkın yaz aylarında daha az yağış olmasından kaynaklanabileceğini ve bunun geçmişte de gözlemlenen bir durum olduğunu belirtti.
Neden önemli? Eylül ayı ortasında zirveye tırmanan ekip, birkaç gün boyunca Mont Blanc'ın nokta nokta ölçümlerini gerçekleştirdi. Araştırmacılar Alpler'deki iklim değişikliğinin etkileri hakkında bilgi toplamak amacıyla 2001 yılından bu yana her iki yılda bir kayalık zirveyi ölçüyor.
İsrail-Filistin hattı
AB Komisyonu'nun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi, AB'nin Filistinlilere yönelik tüm kalkınma yardımı ödemelerini askıya aldığını ve mevcut tüm programları yeniden değerlendireceğini duyurdu.
BM Genel Sekreteri Guterres, Gazze’de topyekûn abluka uygulayacağını açıklayan İsrail'e "uluslararası insani hukuk" hatırlatması yaptı. İsrail Savunma Bakanı Gallant, “Gazze'ye elektrik, gıda ve akaryakıt yok” dedi.
BAE, Filistin halkına 20 milyon dolarlık acil yardım gönderileceğini açıkladı.
İsrail'in Gazze'deki Ulusal İslam Bankası'nı vurduğu bildirildi.
Üst düzey bir Hamas yetkilisi, "hedeflerine ulaşmış" olan grubun İsrail ile olası bir ateşkes konusunda görüşmelere ve tüm siyasi diyaloglara açık olduğunu söyledi.
İsrail-Hamas çatışmasıyla ilgili son dakika haberleri için X'e başvuran kişilerin, daha önce görülmedik düzeyde eski videolar ve sahte fotoğraflarla karşı karşıya kaldığı belirtildi.
6 soruda İsrail ve Gazze’de neler oluyor?
Gazze Şeridi'nin Batı Şeria'dan farkı ne?
İsrail istihbaratını nasıl gafil avladı?
Hamas’ın saldırısıyla İran’ın ilgisi var mı?
Diğer duraklar
Osman Kavala’ya, Avrupa Konseyi’nin 2023 Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü verildi.
ABD'nin Colorado eyaletinde yaşayan ve Youtube'dan etkilenip vahşi doğada yaşamak isteyen aileden üç kişinin gıdasızlık ve soğuk sebebiyle öldüğü bildirildi.
Japonya'daki bilim insanları yaptıkları araştırmada bulutlarda ilk kez mikro plastik parçalarına rastladı.
Zayıflama ilaçlarında talep patlaması yaşandığı belirtildi. Pazarın önümüzdeki 10 yıl içinde 100 milyar dolar olması bekleniyor.